Het punt van een kleurbeheer is om er zeker van te zijn dat de kleuren uit uw camera of scanner een voorspelbare relatie hebben met de kleuren die zijn gefotografeerd of gescand, dat de kleuren weergegeven op uw monitor overeenkomen met de kleuren uit uw camera of scanner en dat de kleuren die u afdrukt of weergeeft op het web overeenkomen met de kleuren die u in uw digitale donkere kamer hebt gemaakt.
Het overal schema van kleurruimten gebruikt in een toepassing met kleurbeheer zoals digiKam¶
Als het tot kleurbeheer komt wil iedereen weten, welke knoppen moeten ingedrukt worden om het gewenste resultaat te krijgen. Helaas maakt kleurbeheer het nodig om geïnformeerde keuzes te maken bij elke stap in de werkmethode van afbeeldingsbewerking. Het doel van deze sectie is om voldoende achtergrondinformatie te leveren over kleurbeheer, naast koppelingen naar meer diepgaande informatie, om u in staat te stellen om te beginnen met het maken van uw eigen geïnformeerde beslissingen, gebaseerd op door u gewenste resultaten.
Wat volgt is enig additioneel commentaar en definities om het Kleurbeheer te begrijpen:
Toewijzen van een profiel houdt in, het wijzigen van de RGB getallen in een beeld door een nieuw profiel in te brengen zonder de eigenlijke RGB getallen van elke pixel te wijzigen. Converteren naar een profiel betekent een nieuw profiel inbrengen en tevens de RGB getallen wijzigen zodat de betekenis van de RGB waarden (dat is de zichtbare kleur die door de RGB-waarden van ieder pixel wordt gevormd) hetzelfde blijft, voor en na de conversie van de ene ruimte naar de andere ruimte.
Aan de andere kant, elke keer dat u een nieuw werkruimteprofiel toewijst in plaats van conversie naar een nieuwe werkruimte te kiezen, zal het uiterlijk van het beeld min of meer drastisch veranderen. Behalve wanneer u bij aanvang een cameraprofiel toewijst aan de afbeelding die u krijgt van uw RAW-verwerkende software maar meestal wordt het slechter.
In theorie zou u meerdere conversies van een kleurruimte naar een andere van een afbeelding kunnen maken. En als u een bewerkingsprogramma met kleurbeheer gebruikt zou het beeld er op het scherm telkens hetzelfde uit moeten zien. Maar feitelijk raakt het beeld met iedere conversie verder in verval door afrondingen van rekenresultaten en afknijpen van heldere of donkere delen in de afbeelding.
Apparaat-afhankelijke en Apparaat-onafhankelijke profielen: het cameraprofiel, een scannerprofiel, uw beeldschermprofiel en het kleurprofiel van uw printer zijn allen apparaat-afhankelijke profielen*. Deze profielen werken alleen met het specifieke apparaat waarvoor ze werden ontwikkeld. Werkruimteprofielen en de Profile Connection Space zijn apparaat-onafhankelijk. Wanneer een afbeeldingsbestand vertaald is door een LCMS (Little Color Management System) naar een apparaat-onafhankelijke werkruimte maakt het niet langer uit door welk apparaat het afbeeldingsbestand oorspronkelijk werd aangemaakt. Maar zo gauw u de afbeelding op een ander beeldscherm wilt tonen of het printen, dan maakt het veel uit welk apparaat wordt gebruikt en is een apparaat-afhankelijk profiel vereist.
Een geïnterpoleerd RAW-bestand is geen RAW-bestand. Om de een of andere reden veroorzaakt dit eenvoudige punt heel wat verwarring. Maar nadat een RAW-bestand geïnterpoleerd is door RAW verwerkende software en daarna als een TIFF of JPEG is uitgevoerd, is het originele RAW-bestand natuurlijk nog steeds een RAW-bestand, maar het geïnterpoleerde bestand gewoon een afbeeldingsbestand. Het is geen RAW-bestand.
Lineair kent twee aan elkaar verwante maar gemakkelijk te verwarren definities. Lineair kan betekenen dat de kleurtoon van een beeld weergeeft wat de kleurtoon van de gefotografeerde scene was. Het kan ook betekenen dat de gammaconversiecurve van de kleurruimte lineair is. Een beeld kan lineair zijn in een van de twee, in beide of in geen van twee betekenissen. Een RAW-afbeelding zoals ontwikkeld door Libraw is lineair in beide betekenissen. Eenzelfde afbeelding, ontwikkeld door Canon’s verwerkingssoftware, zal in geen van de betekenissen lineair zijn.
HDR en LDR verwijzen niet naar de bitdiepte van een afbeelding. High dynamic range en Low dynamic range verwijzen naar het totale dynamische bereik van een beeld. Een gewoon beeld met een laag dynamisch bereik, zeg maar, 5 diafragma stops kan opgeslagen worden als, 8-, 16-, 32-, of zelfs 64-bits, afhankelijk van de software. (Een tegenwoordige digitale camera kan gemakkelijk 8 of 9 diafragmastops bevatten). Maar het dynamische bereik van het beeld wordt daardoor niet gewijzigd. Slechts het aantal afzonderlijke stapjes van de helderste tot de donkerste tonen is gewijzigd. Omgekeerd kan een 22-stops (wat in een eenvoudige camera niet haalbaar is) eenvoudig beeld opgeslagen worden als een 8-bits of 16-bits beeld maar het resultaat zal verschijnselen van extreme bandvorming te zien geven door de relatief geringe beschikbare stapjes van lichte tot donkere tonen in de afbeelding. Het zal extreme bandvorming laten zien in elk toonbereik op het beeldscherm.
Intern (in-camera) geproduceerde JPEGs hebben geen cameraprofiel nodig. Alle JPEG’s (of TIFF’s) die regelrecht uit de camera komen beginnen hun leven als een RAW-bestand dat geconverteerd werd door de inwendige analoog naar digitaal converter (omzetter.) Zelfs wanneer gemaakt door eenvoudige pocket-camera’s. Als u uw beelden opslaat als JPEG’s, dan interpoleert de processor in uw camera het RAW-bestand, wijst een cameraprofiel toe, vertaalt de resulterende RGB waarden naar een werkruimte (gewoonlijk sRGB, maar soms kunt u kiezen voor AdobeRGB), zorgt voor de JPEG-compressie en slaat de afbeelding op in de geheugenkaart van uw camera. Voor JPEG’s (of TIFF’s) van uw camera is het niet nodig een profiel toe te wijzen dat dan vertaald wordt naar een werkruimte. JPEG’s van uw camera bevinden zich al in een kleurwerkruimte.
Nuttige wiskundige informatie: als u te maken hebt met de lineaire gamma-uitvoer van Libraw: is wiskundig gesproken, bij het doen van een gamma-transformatie, dat u normaliseert de RGB-getallen (dat wil zeggen, u deelt door ze door 256 als u werkt met 8-bits waarden) en verheft de resulterende getallen tot een bijbehorende macht afhankelijk van de respectievelijke gamma’s van het begin en einde van de kleurruimte, daarna normaliseert het resultaat opnieuw naar een nieuwe set RGB getallen. Het is niet moeilijk en erg instructief, om dat te doen met een rekenmachine voor een paar sets van RGB getallen verdeeld van (0,0,0) tot (255,255,255) om te zien hoe RGB getallen wijzigen van de ene gamma codering in een andere. Lcms doet dit voor u wanneer u aan Lcms vraagt om te converteren van de ene kleurruimte naar een ander.
Werkruimten met copyright en copyleft:
De diverse varianten van sRGB (zie het hoofdstuk gewijd aan deze kleurruimte.
AdobeRGB, Adobe WideGamutRGB en Kodak/Adobe ProPhotoRGB (Kodak en Adobe ProPhoto zijn hetzelfde met een andere naam) en hun merkloze onbeschermde tegenhangers.
De kleurruimteconverter van de afbeeldingsbewerker biedt het wisselen naar een ander kleurprofiel¶
En nog wel wat andere werkruimten die aan deze lijst toegevoegd kunnen worden, zijn allen meer of minder geschikt als werkruimte. Welke werkruimte u zou moeten gebruiken hangt alleen en alleen af van u, van uw eisen op de afbeeldingsbewerker met uw eventuele uitvoerbedoelingen (web, kunstafdrukken, etc.). Echter, als een kritische zijsprong, als u Adobe gaat gebruiken of andere werkruimteprofielen met copyrighted, dan bevatten deze profielen informatie met copyright die verschijnt in uw Exif-informatie in de afbeelding.
Soft-proofing is een manier om op het scherm het te verwachten resultaat van uitvoer op een ander apparaat vooraf te bekijken, typisch een printer. Soft-proofing toont u het te verwachten verschil voordat u het echt doet (en uw kostbare inkt verspilt). Zo kunt u uw instellingen verbeteren zonder tijd en geld te verspillen. Voor meer informatie neem een kijkje in de toegespitste sectie in deze handleiding.
Rendering-intentie refereert aan de manier waarop gamuts worden behandeld wanneer de kleurruimte van het doel niet de volledige gamut aankan. Voor meer informatie neem een kijkje in de toegespitste sectie van deze handleiding.
De vraag voor elk trio van RGB-waarden in de (aangenomen) 16-bits TIFF geproduceerd door Libraw wordt, wat doet een specifiek trio van RGB-waarden voor de pixels die een afbeelding produceert op deze specifieke (merk en model) camera echt betekent in termen van een absolute standaard die refereert aan een ideale beschouwer.
Deze absolute standaard verwijzend naar een ideale beschouwer is meer algemeen genaamd een Profile Connection Space (PCS). Een cameraprofiel is nodig om accuraat de respons van gegeven pixels van een camera op licht dat de camera inkomt te karakteriseren en te beschrijven, zodat de RGB waarden in het uitvoerbestand geproduceerd door de RAW-converter vertaald kan worden eerst in een absoluut Profile Connection Space en daarna uit het Profile Connection Space naar uw gekozen werkruimte.
Als een erg belangrijk zijpad, in digiKam is de software gebruikt om uit het cameraprofiel te vertalen naar de Profile Connection Space en van de Profile Connection Space naar de door u gekozen werkruimte en eventueel naar uw gekozen uitvoerruimte (voor afdrukken of misschien monitor) gebaseerd op Lcms (de Little Color Management engine). Voor wat het waard is, Lcms doet meer accurate conversies dan de eigen kleurconversie engine van Adobe. Verder is de RAW-conversie in digiKam gebaseerd op decoderen van het eigen RAW-bestand door Libraw. Deze bibliotheek, is een geweldige open-source component omdat we zonder deze vastzitten aan het gebruik van de gewoonlijk alleen eigen Windows of Mac software die komt met onze digitale camera’s. De interpolatie algoritmen van Libraw (niet te verwarren met de eerder genoemde decodering van het eigen RAW-bestand), die onderdeel zijn van digiKam indien juist gebruikt, produceren resultaten gelijk aan of beter dan commerciële, gesloten broncode software.
Er zijn twee algemeen gebruikte Profile Connection Spaces - CIELAB en CIEXYZ (zie deze wikipedia kleur beheersectie voor details). Lcms gebruikt het cameraprofiel om de RGB-waarden te vertalen uit het geïnterpoleerde RAW-bestand in de toepasselijke Profile Connection Space (gewoonlijk CIEXYZ). Een profile connection space is niet zelf een werkruimte. Een Profile Connection Space is een absolute referentieruimte alleen gebruikt voor vertalen van de ene kleurruimte naar een andere - denk aan een Profile Connection Space als aan een Universele vertaler voor alle kleurprofielen die een afbeelding tegen ka komen in de loop van zijn reis van camera RAW-bestand naar uiteindelijke uitvoer:
Lcms gebruikt het cameraprofiel, ook wel genoemd het Invoerprofiel, om de geïnterpoleerde, door Libraw geproduceerde, RGB-getallen, die alleen betekenis hebben voor uw (merk en model) camera, te vertalen naar een tweede set RGB-getallen die alleen van betekenis zijn voor de Profielverbindenderuimte.
Lcms vertaalt de RGB-getallen van de Profielverbindenderuimte naar de overeenkomstige getallen in uw gekozen werkruimte zodat u uw beeldbestand kan bewerken. En deze werkruimtegetallen hebben alleen betekenis voor een gegeven werkruimte. Hetzelfde rood, visueel gesproken, wordt in verschillende werkruimten vertegenwoordigd door verschillende trio’s van RGB-getallen; en als u het verkeerde profiel toewijst zal het beeld er verkeerd uitzien, een beetje verkeerd of heel erg verkeerd, afhankelijk van de verschillen tussen de twee profielen.
Terwijl u uw afbeelding in uw gekozen Werkruimte bewerkt, zou Lcms alle RGB-getallen terug moeten vertalen naar de Profile Connection Space en daarna naar de juiste RGB-getallen die uw monitor (uw weergaveapparaat) in staat stelt u de meest accuraat mogelijke representatie op uw scherm van uw afbeelding te geven zoals het wordt bewerkt. Deze vertaling voor scherm wordt on-the-fly gedaan en u zou nooit moeten merken dat het wordt gedaan, tenzij het niet juist wordt gedaan - dan zal de getoonde afbeelding er verkeerd uitzien.
Wanneer u vindt dat uw afbeelding gereed is om aan de buitenwereld te presenteren vertaalt Lcms de Werkruimte RGB-getallen terug naar de Profile Connection Space-ruimte en verder naar de kleurruimte van de printer met gebruik van het printerprofiel dat aangeeft welke printer/papier combinatie gebruikt wordt. Of, naar sRGB, als u van plan bent het beeld op internet te tonen of het per e-mail te verzenden of om een diashow te maken die op andere beeldschermen getoond kan worden.
Om even terug te kijken en te kijken naar het eerste kleurprofiel dat een afbeelding tegenkomt, dat is, het cameraprofiel (zie punt 1. bovenstaand) - Libraw kan in feite uw cameraprofiel voor u toepassen (Libraw gebruikt intern LCMS). Maar de gegenereerde gegevens samengesteld uit de geïnterpoleerde RGB-waarden, afgeleid uit het RAW-bestand van de camera en de toepassing van het cameraprofiel op het geïnterpoleerde bestand, zijn twee erg verschillende en totaal aparte steppen (gescheiden in theorie en praktijk voor Libraw; in theorie alleen voor de meeste RAW-converters).
Deze sectie van de handleiding heeft enige informatie over waar kant-en-klare cameraprofielen zijn te vinden. Het is een ongelukkig feit van digitale afbeeldingen dat de cameraprofielen geleverd door Canon, Nikon en anderen niet zo goed werken als met RAW-converters anders dan de eigen RAE-convertor van elke camera fabrikant. Ze moeten hun eigen profielen voor alle camera’s die ze ondersteunen maken - houd deze neiging tot eigen zaken van uw camerafabrikant in gedachten de volgende keer dat u een digitale camera koopt.
Om een cameraprofiel voor uw camera te vinden is het maken van uw eigen cameraprofiel of er een voor u laten maken. Er zijn tamelijk veel commerciële services die services voor profielen leveren (voor een bedrag, natuurlijk). Of u kunt Argyll gebruiken om zelf een profiel voor uw camera te maken. We kunnen niets zeggen over hoe gemakkelijk of moeilijk het is om een profiel voor een camera te maken. Maar we veronderstellen, wetend hoe erg precies de mensen achter Argyll en Lcms zijn over kleurbeheer, dat maken van uw eigen cameraprofiel zeker is te doen en zeer waarschijnlijk resulteert in iets beters dan elk fabrikantseigen profiel. Tenslotte heeft Canon uw camera niet geprofileerd, ze hebben een camera zoals die van u geprofileerd.
Dus nu is uw RAW-bestand geïnterpoleerd door Libraw en u hebt een cameraprofiel gekregen en Lcms gebruikt om uw cameraprofiel toe te passen. Wat betekent diy allemaal? Het echte antwoord Houdt heel wat wiskunde en kleurwetenschap in die ver boven mijn pet gaat en mogelijk de uwe. Het korte, praktische antwoord is dat noch de cameraprofielruimte noch de Profile Connection Space is een geschikte ruimte is voor bewerken van een afbeelding.
Uw volgende stap is het kiezen van een werkruimte voor bewerken van een afbeelding. Lcms, de kleurenbeheerengine die digiKam gebruikt, voert een dubbele vertaling uit. Eerst gebruikt Lcms het cameraprofiel om de RGB waarden van elk pixel in de uitvoerafbeelding van Libraw zonder toegepast cameraprofiel in de eerder genoemde Profile Connection Space te vertalen. Daarna vertaalt het de RGB waarden van elk pixel uit de Profile Connection Space naar uw gekozen werkruimte.
digiKam weet waar de geïnstalleerde kleurprofielen op uw systeem zijn te vinden en heeft een lijst met bestanden in de insteldialoog voor selecteren¶
